فرض کنید هر دارایی و مالی، چه منقول باید و چه قابلیت انتقال نداشته باشد، در تصرف فردی قرار گرفته باشد. یعنی این مال متعلق به اوست و هر شخصی که بخواهد آن را در اختیار بگیرد، صرفا می تواند با طرح کردن دعوی و ارائه آن در دادگاه این کار را انجام دهد.
انواع مختلف دعاوی تصرف
بر طبق قانون آیین دادرسی مدنی، دعاوی تصرف به 3 بخش تقسیم بندی می شوند.
دعاوی تصرف عدوانی .
دعوی مزاحمت.
طرح کردن دعوی مربوط به ممانعت از حق.
معنی تصرف عدوانی
اگر فردی بدون آگاهی و یا رضایت مالک دارایی، بخواهد با زور دارایی مربوطه را از آن خود کند، این کار شخص تصرف عدوانی خطاب می شود. به زبانی دیگر، براساس قانون عبارت است از: شخصی که به جبر بخواهد مال تحت تصرف فردی را از مالکیت او خارج کند. این مورد نیز به 2 دو صورت وجود دارد:
تصرف عدوانی حقوقی.
تصرف کیفری.
تصرف عدوانی حقوقی
بر طبق ماده 158 قانون آیین دادرسی مدنی، تعریف این نوع دعاوی عبارت است از: شخصی که از ابتدا مالک بوده است ادعا می کند که فردی دیگر بدون رضایت وی مال غیر قابل انتقال وی را از تصرفش خارج کرده است. این نکته فراموش نشود که این نوع تصرف مختص اموال غیر منقول می باشد. یعنی اگر بدون اجاره شما، صاحب ماشین شما شود، ربطی به این موضوع ندارد.
تصرف عدوانی کیفری
تعریف آن مانند نوع حقوقی می باشد. تنها تفاوت آن این است که در تصرف عدوانی کیفری، عمل انجام شده از روی قصد و غرض می باشد. در ماده 690 قانون مجازات اسلامی، مجازاتی که برای این جرم مشخص شده است، بین 1 ماه تا 1 سال حبس می باشد.
تصرف عدوانی یا خلع ید؟
در هر دو دعاوی، برای تحقق یافتن، نیاز به استیلا و تصرف بر ملک دیگری ضروری می باشد.
همچنین در هر دو از دادگاه مربوطه درخواست تصرف می شود و عدوانی بودن جزء شروط لازم می باشد.
هر دو آن ها از نظر مرجع رسیدگی کننده نیز مشابه می باشند. چراکه رسیدگی به آن توسط مراجع قضایی انجام می شود.
اما این دو نوع دارای تفاوت هایی می باشند. مثلا دعاوی مربوط به خلع ید، ماهیتی کاملا حقوقی دارند. در تصرف های عدوانی، موضوع رسیدگی به پرونده شناسایی مالک به هیچ عنوان نمی باشد، بلکه هدف حمایت از متصرف می باشد.
جمع بندی
با توجه به موارد گفته شده در این زمینه، استفاده کردن از وکیل ملکی بهترین کار ممکن در این زمینه می باشد. موسسه حقوقی شهرداد با داشتن سال ها تجربه در زمینه انواع مسائل حقوقی و کیفری می تواند بهترین نتیجه ممکن را برای افراد نیازمند به ارمغان بیاورد.